سازمان آتش نشانی تبریز اولین آتش نشانی کشور
بهروز خاماچی مدرس تاریخ؛ با اشاره به تاریخچه شکل گیری اولین نهاد آتش نشانی در ایران گفت: امیرکبیر نخستین شخصی بود که تصمیم گرفت به موازات آگاه ساختن مردم در مورد خطرات آتش سوزی نهادی هم برای مقابله با اطفای حریق ایجاد کند. امیر کبیر هنگامی که حدود ۲۰ سال فرمانده قشون آذربایجان و والی تبریز بود، اقدامات مقدماتی برای تشکیل داوطلبان اطفای حریق را در تبریز به شکل ابتدایی سازماندهی کرد.
این استاد تاریخ افزود: قاسم خان والی که ۱۱۲ سال پیش در دانشگاه معماری سن سیرو فرانسه مهندسی گرفته بود در سال ۱۲۸۵ ه. ش. اولین نهاد بلدیه یعنی شهرداری را در تبریز راه اندازی کرد و ۱۱ سال بعداز تولد بلدیه، وی در خیابان خاقانی بنیان تشکیلاتی را برای اولین بار در ایران گذاشت که در اردیبهشت ۱۲۹۶ هـ ش. اولین اداره آتش نشانی تبریز که نخستین نوع از این اداره در ایران بود راه اندازی شد و از همان ابتداء به اداره «اطفائیه» شهرت یافت.
سازمان آتش نشانی تبریز اولین آتش نشانی کشور
شکوهی استاد تاریخ دانشگاه تبریز گفت: در سال ۱۲۲۱ هـ .ش ماموران روسیه تزاری در تبریز برای تامین امنیت و حفظ منافعی که در تبریز داشتند امکاناتی را به امر آتش نشانی اختصاصی داده بودند که از چند پمپ دستی دو طرفه از جنس برنز و مس برای پمپاژ آب تشکیل می‌شد و گاهی نیز اگر بازار و مغازه‌ها و خانه‌هایی در تبریز آتش می‌گرفت روس‌ها برای مثبت جلوه دادن کار‌های خود در تبریز به کمک آتش سوزی می‌شتافتند.
بدین ترتیب قبل از سال ۱۲۹۶ هـ ش. که اولین اداره اطفاء حریق کشور در تبریز به طور رسمی راه اندازی شد ۷۵ سال پیش از آن روس‌ها در تبریز در باره نهاد آتش نشانی دست به کار‌هایی زده بودند ولی تاسیس اولین نهاد مقابله با آتش زیر نظر بلدیه در تبریز در سال ۱۲۹۶ هـ ش. صورت گرفته است.
از سوی دیگر براساس مستندات موجود در گروه تاریخ دانشگاه تبریز و همچنین شهرداری تبریز اولین اداره اطفاء آتش نشانی در تبریز در سال ۱۲۹۶ هـ ش/ تهران ۱۳۰۳/ قزوین ۱۳۰۴/ اهواز ۱۳۰۴/ بندرانزلی ۱۳۰۵/ رشت ۱۳۱۰/ مشهد ۱۳۱۲/ زنجان ۱۳۲۷/ اصفهان ۱۳۲۸ و همدان ۱۳۳۶ شکل گرفته اند.
«یانقین» در زبان مردم آذربایجان به معنای آتش و آتش سوزی است
استاد صفری مدرس درس تاریخ شهرنشینی در ایران گفت : بعد از تاسیس اولین اداره اطفاء حریق کشور در تبریز در سال ۱۲۹۶، شهرداری وقت تبریز دستور ساخت برج ۳۳ متری یانقین تبریز را در محل تشکیل اداره اطفائیه صادر کرد که «برج یانقین» با معماری سنتی احداث شد که اکنون در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
وی گفت: «یانقین» در زبان مردم آذربایجان به معنای آتش و آتش سوزی است که از اواخر سال ۱۳۰۰ هـ ش. تا سال ۱۳۲۰ هـ ش. در تمام ساعات شبانه روز عده‌ای در اتاقک دیده بانی برج یانقین مستقر می‌شدند و شبانه روز نگهبانی می‌دادند و درصورت مشاهده دود و آتش یا غبار غلیظ در هر نقطه‌ای از شهر محل را شناسایی کرده و سپس با به صدا در آوردن زنگ برنزی بزرگی که در بالای برج تعبیه شده بود مامورانی را که به حالت آماده باش در پایین برج مستقر بودند مطلع می‌ساختند تا به محل حادثه بشتافند.
این استاد تاریخ سپس اضافه می‌کند در تاریخ نقل شده است که برج «یانقین» در تبریز کارکرد دیگری نیز داشت و برفراز آن چراغی تعبیه شده بود که شب‌ها آن را روشن می‌کردند و مسافرانی که شب هنگام وارد تبریز می‌شدند، در صورت ضرورت می‌توانستند برای جهت یابی و پیدا کردن راه خود از آن استفاده کنند و جالب اینکه این برج یانقین یک قرن پیش مورد جلب توجه سیاحانی که از ایران بازدید می‌کردند قرار گرفته است، طوریکه در سفرنامه‌های معاصر در باره برج یانقین تبریز مطالب زیادی درج شده است.
منبع: www.yjc.ir
نظرات کاربران