آشکارسازهای گاز ، میزان گاز تزریق شده به سنسور را با تاخیر از طریق سیگنال خروجی نمایش می دهند و زمان پاسخ اکثر آشکارسازهای گاز به گاز تزریق شده به سنسور همانند آنچه که در تصویر زیر مشاهده می فرمایید به صورت نمایی می باشد.
تعریف “زمان پاسخ”(Response Time)
در آشکارسازهای گاز ویژگی “زمان پاسخ” معمولاً به صورت زیر تعریف می شود:
مدت زمانی که طول میکشد تا یک گازسنج 90 درصد از حجم گاز تزریق شده به سنسور را در خروجی نشان دهد و با T90 آن را بیان میکنند.
به عنوان مثال اگر به میزان 100%LEL از گازی به یک سنسور اعمال شود ، T90 این سنسورمدت زمانی است که طول میکشد تا 90%LEL را نشان دهد.
(در هنگام مقایسه عملکرد سنسورهای مختلف باید به این نکته هم توجه نماییم که در آمریکا و بعضی کشورهای دیگر مقیاس پایینتر T60 لحاظ می شود.)
T60مدت زمانی است که طول میکشد تا یک گازسنج 60 درصد از حجم گاز تزریق شده به سنسور را نشان دهد.
بنابراین نشان دادن زمان پاسخ آشکارسازهای گاز در یک حجم مطلق اشتباه است و زمانی که گازی با حجم A به سنسور آن تزریق میشود ، تنها میتوان گفت که آشکارساز در چه مدت زمانی چه درصدی از A (90% یا 60%) را تشخیص و نشان می دهد.
عوامل موثر در “زمان پاسخ” :
1- نوع سنسور و فرایندکشف گاز
مقدار T90 معمولاً برای سنسورهای گازسنج نوع الکتروشیمیایی بین 30 تا 60 ثانیه و برای سنسورهای نوع کاتالیزوری بین 20 تا 30 ثانیه می باشد.
گازسنجهای نوع مادون قرمز پاسخ سریعتری به گاز تزریق شده به سنسور میدهند به طوری که T90 برای آنها به زیر 10 ثانیه هم می رسد.
2- زمان پردازش سیگنال الکترونیکی در آشکارساز
3- زمان انتقال گاز به سنسور
به عنوان مثال برای آشکارسازهای نمونه گیر گاز ، زمان انتقال گاز به سنسور به طول و قطر لوله نمونه گیر ، نرخ مکش و نمونه گیری و نرخ انتشار گاز از محل سیال به سنسور بستگی دارد.
تعیین “زمان پاسخ” مورد نیاز
تعیین “زمان پاسخ” مورد نیاز به عوامل زیر وابسته می باشد:
– محل نصب آشکارساز
– هدف از به کار گیری سیستم آشکارسازی
– سرعت گسترش حوادث قابل پیش بینی.
حفاظت افراد در برابر نشت گاز نیازمند زمان پاسخ کمتر و سریعتر است، ولی درصورتی که با سرعت کم نشت گاز و سرعت کم متراکم شدن آن مواجه هستیم زمان پاسخ بالا و کند مورد قبول است.
همچنین سطح هشدار (Alarm Level) میبایست به نسبت زمان پاسخ درنظر گرفته شود به عنوان مثال زمان پاسخ طولانی تر، زمانی مورد قبول است که برای نرخ نشت گاز و موقعیت نصب یکسان ،سطح هشدار پایینتری درنظر گرفته شود. (بعنوان مثال سطح هشدار10% LEL بجای 25%LEL درنظر گرفته شود).
• مقایسه “زمان پاسخ” سازنده های مطرح دنیا
درجدول زیر زمان پاسخ برخی از مدل های سازنده های مطرح دنیا در T90 بررسی شده است:
نویسنده: عبدالوهاب عوض خواجه مدیر پیشنهادات F&G گروه صنعتی ندا vahab.khajeh@nedaco.com
منابع:
1. Honeywell Gas Handbook
2. The selection and use of flammable gas detectors, Health and Safety Executive (www.hse.gov.uk)
3. Data sheets of SIMTRONICS, HONEYWELL & CROWCON Products.
نظرات کاربران