[quote arrow=’yes’]سودمندي دوربين هاي مدار بسته در يک سيستم امنيتي و محرمانه به کيفيت اطلاعاتي که از آنها بدست مي آيد وابسته است[/quote]
تعريف ارگونومي :
اهداف ارگونوميک شامل بهبود و اصلاح عملکرد انسان ، سلامت و ايمني و راحتي فرد با طراحي محيط کار و تجهيزات موجود در آن ، شيوه هاي کارکردن و انجام وظايف مي باشد . سودمندي دوربين هاي مدار بسته در يک سيستم امنيتي و محرمانه به کيفيت اطلاعاتي که از آنها بدست مي آيد وابسته است . نوع طراحي اتاق هاي کنترل بر عملکرد اپراتورها در دستيابي موفق به اطلاعات بموقع و بدون خطا توسط سيستم هاي دوربين مدار بسته تاثير خواهد داشت.
اپراتورها به نحو بسيار موثرتري انجام وظيفه خواهند کرد ، اگر:
با راحتي بر روي صندلي هايي که طراحي ارگونوميک شده اند نشسته باشند.
مانيتورها در وضعيت خوب و صحيح [ از نظر ارگونوميکي ] نصب شده باشند .
ميزان روشنايي براي ديده باني تصاوير دوربين ها مناسب باشد .
اينها بخشي از وضع ظاهري و فيزيکي يک اتاق کنترل هستند که در گام اول طراحي ارگونوميکي بايد مد نظر قرار گيرند .
هزينه ها و مزاياي اجراي ارزيابي اتاق کنترل :
افزايش کارايي اپراتورها
تشخيص مشکلات بالقوه اتاق کنترل که بر کارايي ، سلامت و ايمني اپراتور تاثير منفي دارند .
ارتقاء فرهنگ بهداشت و ايمني در اتاق کنترل . اين موضوع شامل آگاهي دادن به اپراتورها درمورد خطرات ممکن و راه هاي پيشگيري از آنها مي شود .
مشارکت به سمت :
اينکه ارزيابي ريسک بعنوان لازمه وضع قوانين ايمني و بهداشت گردد .
دريافت بيمه هاي کيفيت مانند ISO 9000
يک ارزيابي اتاق کنترل دوربين هاي مداربسته نيازمند سرمايه گذاري به موقع و تلاش بوده و ممکن است منجر به صرف سرمايه هاي اضافي و هزينه هاي جاري گردد که اين هزينه ها بايد با مزاياي کار در تعادل باشند .
ملاحظات ساختماني :
ممکن است که در انتخاب محل براي اتاق کنترل محدوديت وجود داشته ياشد ليکن هرگونه تلاشي بايد درجهت لحاظ نمودن فاکتورهاي معماري زير صورت گيرد :
اندازه و شکل اتاق کنترل :
اتاق کنترل بايد به اندازه کافي بزرگ بوده به نحوي که بتوان اسباب و وسايل و تجهيزات را در آن جاي داد و فضاي کافي براي کارکردن افراد وجود داشته باشد . اگر اتاق کنترل خيلي کوچک يا شکل ناموزوني از نظر ظاهري داشته يا داراي ستون ها و يا سقف شيب دار باشد ، طراحي آن با محدوديت روبرو خواهد شد . دوم اينکه مي تواند بر نحوه قرارگيري مانيتورها تاثير گذارده که متعاقباٌ اين امر علاوه بر اينکه توانايي اپراتور را در اسکن کردن تصاوير چندگانه دوربين محدود مي کند ، وي را در معرض خطرات ايمني و آسيب به سلامت قرار مي دهد .
همچنين بايد فضاي کافي براي نگهداري از تجهيزاتي که بايد در مواقع ضروري بدون ايجاد وقفه در روند طبيعي کار اتاق کنترل مورد استفاده قرار گيرند وجود داشته باشد .
اگر احتمال مي رود که سيستم دوربين هاي مدار بسته در آينده گسترش يابد ، بايد فضاي کافي براي ايستگاه هاي کاري اضافي و تجهيزات با رعايت شرايط ارگونوميک وجود داشته باشد .
نقاط ورود – خروج :
نقاط ورودي – خروجي بايد به گونه اي طراحي شوند که تردد ويلچر و نيز آوردن قطعات بزرگ وسايل به درون اتاق کنترل آسان باشد .
سرويس هاي بهداشتي :
توالت ها و محوطه هاي استراحت ( هواخوري ) بايد نزديک اتاق کنترل باشند زيرا هنگاميکه يک نفر اپراتور درحال انجام وظيفه باشد ، درصورت استفاده از اين تسهيلات توسط وي ، اتاق کنترل بدون مراقب و خالي خواهد ماند .
پنجره ها :
پنجره ها بايد در هر جايي از اتاق کنترل که امکان استفاده از نور طبيعي وجود دارد تعبيه شوند . نور طبيعي از نظر بيشتر مردم به نور مصنوعي برتري دارد زيرا نمايي از دنياي خارج را نشان مي دهد.
بايد براي کنترل ميزان نور ورودي ، پرده تعبيه شود و مکان پنجره نسبت به مانيتورها و خط سير ميدان ديد اپراتورها ، در بهترين وضعيت قرار گرفته باشد .
طراحي محيطي :
موارد زير بايد هنگام طراحي اتاق کنترل مد نظر قرار گيرند.
روشنايي :
ميزان روشنايي اتاق کنترل بايد براي تمامي وظايف موجود [ در اتاق ] کافي و مناسب باشد . نورپردازي پخشي ، بيشتر از روشنايي نقطه اي توصيه مي شود . درصورتيکه شدت نور کاهش يابد مي تواند مشکلاتي را در ديدن تصاوير مانيتورها بوجود آورد همچنانکه در همان زمان نيز ممکن است براي انجام ديگر وظايف مانند خواندن جداول و نوشتجات ، نور کافي نباشد و نتيجه اين امر مي تواند غلط خواندن ، نوشتن ناقص يا گزارشات نامفهوم يا ناخوانا و خستگي باشد . بازتاب نور در مانيتورها ناشي از مديريت ضعيف نورپردازي ممکن است باعث مبهم شدن اطلاعات تصوير دوربين ، مانع از دقت اپراتور به جزييات عکس يا از دست دادن کامل مشاهده يک رخداد از مانيتور شود .
دما :
دماي اتاق کنترل بايد قابل تنظيم باشد . اين امر بويژه زماني اهميت مي يابد که اتاق کنترل در زمان هايي که سيستم مرکزي گرمايش ساختمان خاموش است مشغول فعاليت باشد .
تجهيزات از خود گرما بيرون مي دهند و اين موضوع بايد در طراحي لحاظ شود .
تهويه :
اتاق کنترل بايد با هواي آزاد يا پاک تهويه گردد زيراکه هواي مانده و کهنه مي تواند به سلامت اپراتور آسيب رسانده و ايجاد بيماري نمايد . از بسته بودن درها يا کار نکردن سيستم تهويه بايد جلوگيري شود زيراکه باعث آزردگي و ناراحتي فرد مي شوند .
طراحي ايستگاه کاري :
با توجه به اينکه طراحي ايستگاه کاري بر کارايي ، سلامت و ايمني اپراتور تاثير دارد فاکتورهاي زير بايد رعايت شوند :
ارتفاع :
ارتفاع ايستگاه کاري و ترتيب چيدمان اجزاء و وسايل بايد بگونه اي باشد که براي تمام اپراتورها محدوده کافي را فراهم کند و فضاي مناسب براي ران ها ، زانوها و پايين پاها وجود داشته باشد تا به همه اپراتورها با هر اندازه و ابعادي که هستند اجازه تغيير وضعيت بدني خود را هنگامي که بر روي صندلي نشسته اند بدهد . نشستن براي زمان هاي طولاني و ممتد در وضعيت محدود و يا ثابت مي تواند ايجاد خستگي کند که بر کارايي ، سلامت و ايمني و راحتي فرد موثر است .
اندازه ايستگاه کاري :
ايستگاه کاري بايد عمق کافي براي جاسازي تمام تجهيزات و اسناد هنگام مشاهده تصاوير منيتورها داشته باشد در غير اينصورت اپراتور نمي تواند براحتي بنويسد يا به تلفن و کنترل پانل دسترسي داشته باشد . همچنين اگر اپراتور نتواند دستها و بازوهايش را در ايستگاه کاري استراحت دهد منجر به خستگي وي خواهد گرديد .
وضعيت قرارگيري تجهيزات ، کنترل ها و اشياء :
تمامي تجهيزات و وسايل بايد در دسترسي آسان اپراتور قرار گيرند . اگر آنها در مکاني قرار داده شوند که اپراتور براي دستيابي به آنها مجبور به خم شدن و يا کشيدگي شود اين حال در وي منجر به آسيب فيزيکي و درد کمر ، گردن و محدوده شانه خواهد شد . طراحي چگونگي قرارگيري تجهيزات و کنترل ها بايد بصورت متقارن انجام شود چنانکه از گيج شدن اپراتورها هنگام تغيير وضعيت هاي متضاد بدن از يک حالت به حالت معکوس آن جلوگيري کند .
سطح ايستگاه کاري :
سطح ايستگاه کاري بايد از موادي ساخته شود که بازتاب پاييني دارد زيراکه درخشندگي يا بازتاب زياد سطوح منجر به خيرگي و انعکاسات مي گردد که خود باعث خطاهاي انساني و خستگي بصري مي شود . سطوح همچنين نبايد لغزنده باشند تا کنترل پانل ها در محدوده عملکردشان جابجا نشوند .
چيدمان ايستگاه کاري :
فاصله بندي :
در جاييکه وسايل بين اپراتورها مشترک است بايد بگونه اي باشد که دستيابي به آنها براي هر اپراتور ساده باشد . کشيدگي براي دسترسي به وسايل باعث فشار به عضلات و مفاصل و به تبع آن خستگي فرد ، آسيب هاي اسکلتي عضلاني و خطاهاي انساني در نتايج خواهد شد . همچنين فضاي بين ايستگاه هاي کاري بايد به گونه اي فاصله گذاري شود که در مواقع ضروري نياز به تعمير وسايل کار ، امکان دسترسي تکنسين ها به پشت پانل ها ، بدون اختلال در عملکرد روزانه سيستم وجود داشته باشد .
پنجره ها :
مانيتورهاي دوربين هاي مدار بسته بايد به نحوي قرار داده شوند که زاويه بين صفحه نمايش و پنجره مانع از بازتاب نور به درون صفحه نمايش و مانع از درخشش مستقيم نور به چشم اپراتورها گردد . انعکاس نور به درون مانيتور ها مي تواند بر توانايي اپراتور در اسکن و ارزيابي تصاوير مانيتورها تاثير گذارد از سويي درخشش مستقيم نور به چشم اپراتورها ، بويژه در روزهاي آفتابي ممکن است مانع از ديدن تصاوير توسط اپراتور گرديده و باعث خستگي بصري وي خواهد شد .
کابل هاي برق :
سيم هاي برق بايد بصورت ايمن مراقبت شوند تا از برخورد اپراتورها با آنان جلوگيري شود .
صندلي :
يک صندلي با طراحي ارگونوميک وضعيت هاي نادرست نشستن در حين کار را که مي توانند منجر به بروز آسيب هاي اسکلتي عضلاني شوند را کاهش خواهد داد .
راهنمايي هاي زير درخصوص طراحي صندلي ، بر اساس اطلاعات ارايه شده توسط هيئت اجرايي ايمني و بهداشت با سرفصل (( آيين نامه هاي تجهيزات صفحه نمايش )) بوده و اپراتورها بايد در استفاده صحيح از اين نوع صندلي آموزش ببينند .
راحتي :
با توجه به اينکه ممکن است اپراتور براي زمان هاي نسبتاٌ طولاني نشسته باشد ، صندلي بايد ثابت و راحت باشد زيراکه نشستن نامناسب مي تواند منجر به مشکلاتي براي گردن ، کمر و محدوده سر شود .
تنظيم ارتفاع :
براي اصلاح وضعيت صحيح نشستن يک اپراتور ، ارتفاع صندلي بايد قابل تنظيم باشد تا شخص بتواند پاهاي خود را در سطح زمين به حالت راحت قرار دهد . اگر يک اپراتور نتواند اين کار را انجام دهد بايد از زيرپايي استفاده کند .
تکيه گاه قابل تنظيم :
تکيه گاه بايد در هر دو جهت ارتفاع و شيب قابل تنظيم باشد زيرا مهم است که پشتي صندلي بتواند بالا و پايين کمر را حمايت نمايد تا اپراتور بتواند انحناي طبيعي ستون فقرات را حفظ کند .
دسته هاي صندلي :
يک اپراتور اگر بالاتنه خود را با استفاده از دسته هاي صندلي حمايت کند ، مي تواند در وضعيت راحت تري بنشيند . همچنانکه مي تواند از آن هنگام بلند شدن از روي صندلي نيز استفاده مفيد نمايد .
مانيتورهاي دوربين هاي مدار بسته :
اندازه ، وضعيت قرارگيري و تعداد مانيتورها در اتاق کنترل به علاوه تعداد تصاوير دوربين هاي مدار بسته که يک اپراتور مسئول ديده باني آن است ، مدت زمان ثبت هر مشاهده و وظيفه اي که درحال انجام است ، همگي بر کارايي اپراتور موثرند . هر مانيتور قادر به نمايش يک يا بيشتر تصاوير دوربين به همراه اطلاعات متني است و بايد در وضعيتي قرار داده شود که بيشترين احتمال ديدن جزييات و اطلاعات نشان داده شده در تصوير توسط اپراتور ممکن باشد .
اندازه و وضعيت قرارگيري مانيتورها دوربين هاي مدار بسته :
اندازه مانيتور بايد با محاسبه سطح جزييات نمايش داده شده ، وظيفه ذاتي بصري ( ديدن ) و فاصله اپراتور از آن متناسب باشد . اگر اپراتور در فاصله بسيار دوري نشسته باشد نخواهد توانست جزييات تصوير درحال پخش از يک مانيتور کوچک را تحليل کند اين ممکن است بر توانايي اپراتور در ارزيابي موثر تصوير يا تنظيم بدون خطاي تصوير تاثير معکوس گذاشته ، آزردگي ،خستگي چشم و سردرد را منجر شود . هر يک از اين فاکتورها مي تواند در پايين آوردن کيفيت ضبط تصاوير نيز سهيم باشد .
مانيتورها بايد در وضعيتي قرار داده شوند که هنگاميکه اپراتور آنها را ديده باني مي کند از پذيرش (عادت به ) وضعيت ناصحيح نشستن بيش از چند دقيقه در يک زمان جلوگيري شود . اگر مانيتور بيش از اندازه در ارتفاع يا در عرض قرار داده شود اپراتور مجبور خواهد شد براي ديدن آن ، گردن خود را بالا آورد که منجر به خستگي عضلاني و عدم تمايل اپراتور براي ديدن مانيتور به دليل احساس ناراحتي خواهد گرديد .
مانيتورهاي نصب شده نزديک يا دور از ايستگاه کاري :
مانيتورهايي که براي نظارت تصاوير دوربين هاي مدار بسته از نزديک استفاده مي شوند معمولاً ، مانيتورهاي حادثه يا نقطه اي ناميده شده و اجازه مي دهند که اطلاعات تصاوير بدون خطا و در لحظه ديده باني شوند . مانيتورهاي حادثه بايد مستقيماً روبروي اپراتور و در فاصله تقريبي 5 / 0 تا 5 / 1 متري و با اندازه قطر 16 – 9 اينچي ( 40 – 22 سانتي متري ) از وي نصب شوند . و اپراتور به آساني بتواند متناوباً در وضعيت نشسته ، به هر يک از آنها نگاه کند .
بهتر است که دو يا سه مانيتور حادثه روي ميز کار مستقر گردد تا اپراتور بتواند تصاوير نشان داده را بر روي مانيتور مرکزي نظاره کرده و از مانيتورهاي مجاور براي مشاهده ديگر تصاوير که اولويت بالايي دارند استفاده کند .
مانيتورها همچنين مي توانند دورتر از ايستگاه کاري بصورت مجموعه ( رديف و ستون ) يا رديفي قرار داده شوند که اين امر مي تواند بدليل ارايه تعداد بيشتر عکس ، مفيد باشد . مانيتورهاي مجموعه اي بايد در فاصله بيشتري از اپراتور نصب شده و اندازه بزرگتري داشته باشند به عنوان مثال بين 28 – 17 اينچ ( 70 – 42 سانتي متر ) . ثابت شده است که تصاوير نشان داده شده در مانيتورهاي مجموعه اي براي بدست آوردن نماي کلي ، بيشتر از برداشت جزييات مفيد هستند .
ساختار اطلاعات نمايش داده شده بر روي مانيتورهاي CCTV :
درجاييکه بر اساس نوع وظيفه به تصاوير بزرگ که بايد مرتباً اسکن شوند نياز است تا درک کلي راجع به محدوده هاي تحت پوشش يا تشخيص سريع اينکه نماهاي کدام دوربين بايد مواظبت و دقت بيشتري شود استفاده از مانيتورهاي مجموعه اي ، نماهاي دو بخشي يا تصاوير قابل تعويض ( سوييچ شدن ) مي تواند مناسب باشد .
ساختار اطلاعات روي صفحه نمايش به اپراتور در تحليل و ارزيابي موثرتر تصاوير کمک خواهد نمود. تصاوير مجموعه مانيتور بايد براساس موقعيت و مکان يا پس از انتخاب دسته بندي شوند زيراکه آنها تصاوير نقاط خطرناک و محوطه هاي خاص را نشان مي دهند . اين امر به اپراتور در مشاهده ترتيب يافته و منظم اين تصاوير بيشتر از ديده باني تصادفي ، که روشي بدون انگيزش و تحرک و با تاثير کمتر براي استفاده از دوربين هاي مدار بسته است ، کمک خواهد کرد .
با کمک تکنولوژي چند تصوير مجزا در يک صفحه نمايش يا تصاوير چندتايي توسط اسکن هاي متعدد و زياد دوربين ، جانمايي هاي متفاوتي از تصوير روي يک صفحه نمايش ارايه خواهد شد . تصاوير چندتايي باعث کاهش جزييات عکس براي اپراتور مي گردد که اين امر [ افزايش بيش از پيش ] وظايف بصري اپراتور مانند کنترل تمرکز بدون هر نوع خطا يا خواندن مطالب روي صفحه با شرايط دشوارتر را مي طلبد تاجاييکه شانس بروز خطا را افزايش مي دهد .
درصورتيکه لازم است اپراتور جزييات روي تصوير را برداشت کند ، حداکثر تعداد 4 عکس در هر مانيتور توصيه مي شود .
خودگردشي يا تعويض اتوماتيک عکس ها يک روش تناوبي براي ارايه تصاوير در دوربين هاي مدار بسته است ليکن درجاييکه کشف هرگونه تغيير در جزييات تصاوير براي اپراتورها الزاميست به اين دليل که اين روش ممکن است باعث گيج شدن يا مزاحمت و همچنين ديده نشدن تغييرات و جزييات گردد بايد از آن جلوگيري شود .
نظرات کاربران