زمین لرزه ها در مناطق آسیایی خسارات جیران ناپذیری بدنبال داشته است، ازین رو راهکارهایی برای کاهش این خسارات ارایه شد. برای اینکار زلزله ی 6 ریشتری که در شهر آدلاید واقع در استرالیا رخ داد، مورد بررسی قرار گرفت.
این مطالعه بخشی از برنامه تحقیقاتی گسترده Risk Frontiers and the Bushfire & Natural Hazard مرکز تحقیقاتی مشارکتی CRC است. تحقیقات به منظور رسیدن به سناریوی شبیه سازی شده از اتفاقات بعد از زلزله می باشد تا بتوان موارد مورد نیاز را پیش بینی و مدیریت بحران کرد. نتایج آن به مدیران اورژانس و بحران کمک می کند عملکرد مناسب در بحران ها را داشته باشند.
تجربه های پیشین
با وجود اینکه زمین لرزه های زیادی در استرالیا رخ نداده ولی با توجه به تراکم جمعیت، ساختمان ها در آن نسبت به زمین لرزه ها بسیار آسیب پذیر می باشند. زمین لرزه ی 5.6 ریشتری سال 1989 در نیوکسل جزو پرهزینه ترین حوادث طبیعی در استرالیا محسوب می شود.
سوال مهمی که مطرح می شود اینست که اگر یکی از پرجمعیت ترین شهرهای استرالیا دچار حادثه ای مشابه نیوکسل شود چه می شود؟
قبل از حادثه ی نیوکسل، زمین لرزه ی 5.6 ریشتری آدلاید در سال 1954 مخرب ترین زمین لرزه بود که مرکز آن از مناطق توسعه یافته دور بود. ولی امروزه با رشد شهرها ممکن است مرکز زلزله در مناطق توسعه یافته فرار گیرد.
حادثه ی 1954 تنها سه مجروح به همراه داشت، بخشی از هتل ویکتوریا تخریب شد و ساختمان های مهم دیگری نیز آسیب دیدند از جمله: کلیسای محلی، کلیسای جامع فرانسیس خاویر، برج ساعت آدلاید و بیمارستان های نوساز آن زمان بلک وود و….
راهکار ارایه شده
به منظور توسعه ی سناریو از مدل هایی استفاده شد که تحت شرایط زیر آسیب پذیرند:
خطر: در مورد زمین لرزه ها این پارامتر، میزان ارتعاش امواج بر زمین وابسته به قدرت آن(ریشتر) و فاصله از مرکز آن تعریف می شود.
آسیب پذیری: ساختمان ها تا چه حد این ارتعاش ها را تحمل می کنند.
آشکارسازی: وابسته به موقعیت ساختمان ها و اشغال بودن آن در زمان رخ دادن حادثه می باشد.
چه چیزی در این راهکار حائز اهمیت است؟
مدل خطر
اکثر مدل های ارایه شده برای محاسبه ی خسارات تک متغییره می باشند مثل PGA که نیروی نهان آزاد شده از حرکت موجی سطح زمین به ساختمان ها محاسبه می شود. هرچند خسارات به میزان سرعت وارد شدن این نیرو بستگی دارد. این فاکتور نیز وابسته به فاصله تا مرکز زلزله، جنس خاک در آن منطقه، جزییات نحوه ی ساخت و ارتفاع ساختمان ها می باشد.
در این راهکار با استفاده از مدل چند پارامتری آسیب پذیری، همه ی ملاحظات لازم رعایت می شود.
مدل آشکارسازی
جنبه ی دیگر از به کارگیری این مدل ها پی بردن به اطلاعات آشکارسازی با استفاده از داده هایG-NAF می باشد. این مدل نیز وابسته به نوع خاک منطقه، موقعیت سازمان های مهم و میزان جمعیت می باشد.
نتایج
ساختمان ها
انتظار می رود تعداد زیادی از ساختمان ها آسیب ببینند: شکل 1میزان آسیب به مکان های را نشان می دهد. در جدول 1 به طور خلاصه به مجموع خسارات وارد شده به خانه ها در کل منطقه پرداخته شده است. برای مثال هر 10 ساختمانی که به میزان 10% تخریب می شود معادل از بین رفتن یک خانه می باشد.
شکل1. تخریب مکان های مسکونی: خسارات معادل درصد کاهش ارزش ساختمان های محلی
انسان ها
زمین لرزه هر زمانی در طول روز ممکن است رخ دهد. مدلی در زمان شب که اکثرا در خانه ها می باشند و مدلی نیز در طول روز کاری در نظر گرفته شد. نقشه های شکل 2 میزان تراکم مجروحین و کشته ها را در دو حالت نشان می دهد.
شکل2. تعداد مجروحین و کشته ها در شب(شکل چپ) در روز(شکل راست)
همچنین برای مکان هایی مثل بیمارستان ها و مدارس و اورژانس ها مدل سازی هایی صورت گرفت.
با استفاده از این آنالیز ها، سناریویی درخور موقعیت های این چنینی برای جمعیت و اقتصاد آدلاید ایجاد شد تا مدیران بحران بتوانند از آن به عنوان نقشه ای از پیش تعیین شده برای رفع و جلوگیری حوادثی که فراتر از تجربه ها شان بوده استفاده کنند.درباره نویسنده: والنتینا کوشاتزکی یک دانشمند و محقق ریسک فاجعه در Risk Frontiers، مرکز تحقیقات خطرات بلایای طبیعی در دانشگاه Macquarie سیدنی می باشد.
منبع: bnhcrc.com
نظرات کاربران