سیستم های حفاظت در برابر آتش حرفه ای برای مکان هایی با تجهیزات بسیار حساس همچون دیتاسنتر، کامپیوتر و اتاق های نقل و انتقال مورد استفاده قرار می گیرند. با فعال بودن آب پاش ها نگرانی از این وجود دارد که مبادا تجهیزات حساس در زمان آتش سوزی آسیب ببینند؟
سیستم های آب پاش معمولی بهترین روش برای ممانعت از گسترش آتش در ساختمان ها و تاسیسات می باشد، البته نباید فراموش کرد که برای حفاظت از تجهیزات و وسایل داخلی طراحی نشده اند. فرقی نمی کند سیستم های ارتباطی و مخابره ای، مایعات محترقه یا کارگاه کامپیوتر داشته باشید و یا دیتاسنتر، احتمال آسیب دیدن و از میان رفتن اطلاعات یا عملیات های وابسته به این ابزارها بسیار بالا است.
سیستم های حفاظت در برابر خطر آتش سوزی که هم اکنون وارد بازار شده اند، عمدتا سیستم های پاشنده های(اسپرینکلر) بدون آب یا با عامل پاکسازی می باشند. این اسپرینکلرها از مواد مایع شیمیایی یا گازهای سبک برای غیر فعال سازی شعله ها استفاده می نمایند. با این روش استفاده از آب با فشار بالا در مهار آتش کنار گذاشته شده است که به این ترتیب آسیب هایی وارده به قسمت های داخلی ساختمان به حداقل می رسد.
گازها و مواد شیمیایی
کریس جلنویکز، مدیر برنامه در جامعه مهندسان اطفاء و حفاظت در برابر آتش در این باره می گوید :”سیستم های ضد حریق حرفه ای که به عنوان جایگزین مناسب شناخته شده اند، از halon یا همان ترکیب هالوکربن (تشکیل شده از کربن، برم، ید، فلور و کلرین-یا گاز های خنثی چون آرگون و نیتروژن بهره می گیرند.
سیستم های گاز سبک با جایگزین نمودن عامل یا ماده شیمیایی ضد حریق به جای اکسیژن ،می توانند میزان گرمای حاصله را کاهش دهند و مانع از پیشرفت آتش گردند. کشف سریع در ابتدایی ترین زمان وقوع آتش سوزی، کلیدی ترین ویژگی این سیستم ها است. درحالیکه آب پاش های معمولی کشف و فرونشانی را همزمان خودشان انجام می دهند، کشف حريق این سیستم های پاک جداگانه بر عهده ی دتکتورهای متعددی است که از پنل کنترلی دیگری فعال می شود.
زمانیکه فعال می شود گاز در 10 ثانیه یا کمتر همراه با عامل شیمیایی تخلیه می گردد. سیستم های گازی سبک می توانند نزدیک به بیش دو دقیقه دوام بیاورند. به دلیل آنکه دتکتورهای دود در همان دقایق اولیه آتش سوزی را تشخیص می دهند، مدت زمان میان تشخیص اولیه و تخلیه ی گاز بسیار سریعتر از پاشنده های قدیمی و معمولی است. به عنوان مثال در حالیکه بیمار در دستگاه MRI قرار دارد کارت مدار داخلی دستگاه آتش می گیرد. این سیستم ها ظرف چند ثانیه فعال می شوند-قبل از آنکه متخصصان بتوانند خود را برسانند-آتش خاموش می گردد و بیمار با ترس کمی، سلامت اش حفظ می شود. در این حالت می بایست تنها کارت مدار خراب را تعویض گردد و در زمان بسیار کمی به چرخه ی کاری اش باز گرداند، به جای اینکه مجبور باشیم کل سیستم MRIرا از اول نصب نماییم.”
توجه به مکان و ساختمان
بهترین مکان برای بهره گیری از اسپرینکلرهای حرفه ای ویژه ی، فضاها و محیط های بسته است که امکان کنترل سطح گاز را در آن وجود دارد.
روکو لوگرينه، متخصص ارشد ایمنی و آتش ازKinetix Fire& Life Safty Experts در این باره می گوید:”مکان های وسیعی چون انبار یا ادارات، از آن جمله فضاهایی هستند که کنترل حجم گازشان کمی مشکل است. به علاوه قسمت های گسترده ای چون لابی که گاز به سرعت در آنها منتشر می گردد، مناسب نیستند و کاربرد چندانی نخواهند داشت.”
وی اشاره می کند که :”یکی از ویژگی های مفید این اسپرینکلرها این است که به راحتی می توان از آنها در پروژه های نوسازی و اصلاحی در قسمت هایی چون اتاق سرور، کارگاه های کامپیوتر یا حتی آشپزخانه بهره برد. بنابراین این دست مکان ها می بایست به گونه ای طراحی شوند که تشخیص تغییر ات فشار حاصله از نشت گاز را برای اسپرينکلر آسان تر نمایند. البته ایمن تر است که مستقیما از یک دمپر فشار مثبت در این قسمت ها استفاده نمایید تا گاز اضافی را به بیرون هدایت کند.”
بر خلاف آب پاش ها که محدوده ی پوششان با فوت مربع اندازه گیری و مشخص می شود، اسپرینکلرهای پاک بر پایه ی واحد “مکعب” تعیین می گردند.
Thorntonمی گوید: “این سیستم ها، حفاظتی سه بعدی ارائه می دهند. گاز های خنثی چگال پذیر هستند و حجم زیادی از آنها در زمان تخلیه مورد استفاده قرار نمی گیرد. بسته به حجمی که فضای مورد نظر دارد، ایمنی را بر قرار می سازد و حفاظت های لازم را انجام می دهد. اگر این خاصیت را نمی داشت مکان کافی برای نگهداری از حجم بالای مخازن و سیلندرها نداشتید.
عامل شیمیایی معمولا بین 6 تا 10 درصد بسته به حجم فضای تحت پوشش اش به صورت مایع نگهداری می شود. می توانید از یک سیلندر مواد شیمیایی استفاده کنید که مقاومتی معادل 10 سیلندر گاز خنثی برای پوششی مشابه دارد.”
بررسی و نگهداری
لوگین در این باره می گوید:”شبیه به پاشنده های قدیمی، سیستم های بدون آب نیز به بررسی و نگهداری سالیانه نیاز دارند تا از عملکرد و قدرت عملیاتی شان اطمینان حاصل گردد.این سیستم ها دو بار در سال مورد بررسی قرار می گیرند، با بررسی حضوری تمام وسایل وسیلندرها و سطح عامل ضد حریق مورد تایید قرار می گیرد. خوب اینجاست که این عامل ها دوامی دايم العمر دارند بنابراین سیلندر ها آسیب نمی بینند و نیازی به بررسی های هیدرواستاتیک وجود نخواهد داشت. یکی از قسمت های مشکل ساز، فاصله ی میان سیستم کشف و سیستم راه اندازی است که مستعد خرابی می باشد. البته مشکلات مشابهی که با آب پاش های معمولی داشتید از قبیل: تغییرات طرح بندی، نشتی و انسداد نیز دراین سیستم های جدید دیده می شوند.”
از آنجاکه این سیستم ها غیر معمول تر هستند و قسمت های متحرک بیشتری دارند،مسلما هزینه شان نیز از آب پاش های معمولی بیشتر است.
Thortonمی گوید: “هر فوت مکعب قیمتی معادل 3تا5دلار هزینه ی تقریبی برای این نوع سیستم ها است و این هزینه برای آب پاش های معمولی بین 3تا4 دلار در هر فوت مکعب می باشد.”
همانطور که در انتخاب و سرمایه گذاری روی هر سیستم ایمنی، بر اساس مقیاس و احتمال آسیب پذیری تصمیم می گیرد در رابطه با این سیستم ها نیز باید رفتاری مشابه را در پی گیرید.
شاید روزی در زندگی تان به این نوع سیستم نیاز پیدا کنید اما تردید نداشته باشید زیرا که تجهیزات و دارایی تان را حفاظت خواهند کرد.
نظرات کاربران